– آموزش باید بر اساس رسیدن به هدف خاص، طرح ریزی شود و در برنامه اجرایی آن نیز از روش تکاملی استفاده شود.
– باید از فناوری های روز در جهت هرچه سودمندتر کردن برنامه های اجرایی و دستیابی به نتایج مطلوب تر بهره برد (احمدی، ۱۳۸۵).
فاوا و کیفیت آموزشی
برای کشورهای در حال توسعه فاوا یک امکان بالقوه برای افزایش دسترسی و پیشرفت ارتباط و کیفیت آموزشی دارد. پیشرفت کیفیت یک نکته حساس است. فاوا می‌توانند کیفیت آموزشی را از چندین راه مثل افزایش انگیزه و ورود فراگیران به صحنه اشتغال، به وسیله تسهیل در کسب مهارت های پایه ای و ارتقاء تربیت مربی تقویت کنند. فاوا هم چنین ابزاری انتقال دهنده است که وقتی به صورت صحیح به کار می رود، می‌تواند ابتکار را در یک محیط دانش آموز محور ارتقاء دهد. انتقال مهارت های پایه ای و مفاهیمی که زیربنای مهارت های فکری درجه بالاتر و خلاقیت هستند می‌توانند به وسیله فاوا به صورت شفاهی و عملی تصحیح شود. برنامه های آموزشی تلویزیونی، ابزار تکرار و تقویت را برای تعلیم الفبا، اعداد، اشکال دیگر مفاهیم پایه ای به کار می‌برند. بیشتر کاربردهای اولیه رایانه برای تعلیم آموزشی مبتنی بر تسلط مهارت ها، تقویت و تکرار محتوای درس می‌باشد (فتاحیان ، ۱۳۸۳).
فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش
در بسیاری از کشورها فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام آموزشی به منظور ارتقای کیفیت روش های یاددهی-یادگیری مورد توجه خاصی قرار گرفته است. فناوری اطلاعات و ارتباطات چهارچوب و یا ساختاری را به وجود می آورد که از این طریق کیفیت آموزشی و پرورشی اتقاء یافته، دانش آموزان و دبیران می‌توانند با بهره گرفتن از این فناوری به منابع یادگیری وسیعی دست یابند، انگیزه یادگیری خود را افزایش دهند و شکل های مختلف یادگیری را مورد استفاده قرار دهند. یادگیری مشارکتی، یادگیری مبتنی بر پروژه و یادگیری خودگردان چند نمونه از روش هایی است که با بهره گرفتن از فاوا تسهیل می شود. از سوی دیگر نقش های فرهنگی، اجتماعی و حرفه ای فاوا به واسطه کاربرد مؤثر و وسیعی که برای تمامی دست اندرکاران تعلیم و تربیت از قبیل دانش آموزان، دبیران، مدیران و والدین دارد، باید مورد توجه قرار گیرد. امور اجرایی و مدیریتی در سطوح مختلف کلاس درس، مدرسه و نظام آموزشی را نیز می توان با بهره گرفتن از ابزارهای این فناوری به نحو مطلوبی انجام داد.
با توجه به حرکت پرشتاب جوامع توسعه یافته برای ارتقای کیفیت نظام تعلیم و تربیت از طریق توسعه کاربری فاوا در کشور ما نیز برنامه ریزی در این راستا ضرورت اساسی یافته است. لیکن نقش هایی که فاوا در نظام آموزشی و پرورشی می‌تواند بر عهده داشته باشد و همچنین میزان تأثیر آن بر بالا بردن کیفیت تعلیم و تربیت خود از شرایط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و گاهی جغرافیای یک جامعه تأثیر می پذیرد (رحمانی، موحدی نیا، سلیمی، ۱۳۸۵).
به کارگیری و وارد کردن فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) باعث گستردگی وسیع فرصت های یادگیری و دسترسی به منابع تحصیلی و آموزشی شده است، به گونه ای این امر با ابزارها و روش سنتی اصولا قابل تصور نبوده است، به کارگیری این فناوری ها نه تنها موجب تسریع و تسهیل فراوان تعلیم و تربیت و همچنین ارتقای سطح مدیریت اثربخش نظام های آموزشی گردیده است، بلکه باعث شده است تا در مفاهیم و مبانی متداول در نظام های آموزشی سنتی نیز تغییر و تحول بسیار زیادی حاصل شود. میزان اهمیت کتاب و مواد درسی از پیش تعیین شده برای هرکلاس و هر دوره تحصیلی و اتکا به این مواد، نحوه ارزیابی روش های تعلیم و هم چنین برآورد اثربخشی و میزان یادگیری و تعلم، نقش و ارزش تکالیف و امتحانات و …. همگی از مواردی هستند که با بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات دچار تغییر شده اند.
اهمیت و ضرورت فناوری اطلاعات در نظام آموزشی کشور
نیاز روزافزون مردم به آموزش، ضرورت حفظ ارتباط میان آموزش و کار، کمبود آموزشگران متخصص، و بودجه زیادی که صرف آموزش می شود، وجود نظام های جدید مقرون به صرفه و با کیفیت را که علاوه بر جنبه‌های اقتصادی، گستره وسیعی را تحت پوشش داشته باشد و به طور هم زمان عده زیادی از فراگیران را تحت آموزش قرار دهد، ضرورت می بخشد. فناوری اطلاعات علاوه بر پاسخ‌گویی به نیازهای یادشده، به فراگیران این امکان را می‌دهد تا در زمان‌های مناسب به یادگیری بپردازند. در این نظام آموزشی، فراگیران فعالانه فرایند یادگیری را دنبال می‌کنند و متناسب با توانایی ها و قابلیت های خویش، زمان،مکان، محتوا و سرعت یادگیری را تعیین می نمایند. مزیت دیگر استفاده از این فناوری در آموزش این است که افراد بیشتری تحت پوشش یادگیری قرار می گیرند و در ضمن کیفیت آموزش نیز افزایش می‌یابد. در حال حاضر دوره های آموزشی می‌توانند در قالب الکترونیکی از طریق اینترنت به طور زنده برگزار شوند. نظام آموزشی ما از نقش و جایگاه فناوری اطلاعات در عصر اطلاعات، بسیار فاصله دارد.این در حالی است که مردم از نظام آموزشی رضایت کافی ندارند. یکی از دلایل نارضایتی آن ها بی کفایتی فارغ التحصیلان هنگام ورود به بازار کار است، به عبارت دیگر نظام آموزشی ما دانش آموزان را برای زندگی در دنیایی که امروزه به دهکده جهانی معروف است، آماده نمی کند، فارغ التحصیلان مدارس یا با فناوری های جدید بیگانه اند و یا پس از فارغ التحصیلی از مدرسه، زمانی که در شرف اشتغال هستند، اقدام به فراگیری این فناوری ها از طریق آموزشگاه های رسمی
می نمایند. به طور کلی مدارس ما یا فاقد نظام های رایانه ای هستند و یا ازنظام های موجود، به طور مناسب و حد کافی استفاده نمی کنند. دانش آموزان و حتی دبیران ما اطلاعات و مهارت کافی درباره فناوری های اطلاعاتی ندارند. هرچند فناوری اطلاعات نمی تواند به طور معجزه آسا مشکلات آموزشی جهان را حل کند، اما با در اختیار گذاشتن امکانات جدید، می‌تواند بخشی از بار سنگین آموزشی را به دوش بکشد و میزان موفقیت آن بستگی به همکاری دولت و سازمان های مرتبط و به طور کلی نیاز به یک حرکت ملی دارد که بهتر از دانشگاه ها و مدارس شروع شود.
انتخاب روش و فناوری مناسب برای آموزش کار آسانی نیست چون به عوامل متعددی بستگی دارد از جمله:
-میزان دسترسی مردم در طبقات مختلف به فناوری
-هزینه راه اندازی و نگهداری فناوری برای هر نفر
-آموزش های جانبی مورد نیاز برای استفاده از فناوری
– مدت زمانی که برنامه های آموزشی برای استفاده از فناوری آماده می‌شوند.
– عمر مفید فناوری
برای ورود فناوری اطلاعات به مدارس و راه اندازی نظام آموزشی جدید، عوامل زیر عوامل پایه ای و زمینه اجرایی به شمار می‌روند، ضمن اینکه زیرساخت های مخابراتی کارآمد و نظام شبکه ای کامل با کابل های مناسب و خدمات دهنده های وب و شبکه محلی مناسب نیز فراهم شده باشد:
۱-تجهیز مدارس به رایانه (سخت افزار و نرم افزار) به گونه ای که برای هردانش آموز قابل دسترسی باشد.
۲- برقراری ارتباط میان کلاس ها و هم چنین کلاس ها با جهان خارج با بهره گرفتن از فناوری شبکه ای و همه کلاس ها باید به وسایل چندرسانه ای مجهز شود تا کاربران بتوانند از نظام شبکه ای به طور کامل استفاده کنند.
۳- فراهم نمودن امکانات آموزشی برای مدارس.
