ریچاردسون و همکاران(۲۰۰۳) اطلاعاتی را درباره برخی از اقلام تعهدی که به عنوان شاخص‌های کلیدی برای دستکاری سود مورد استفاده قرار گرفته و منجر به تجدید ارائه شده‌اند را ارائه کردند.

فصل سوم : روش تحقیق

۳-۱ مقدمه

این تحقیق به بررسی ارتباط بین پیچیدگی محیط حسابداری و سود شرکت‌ها می پردازد. روشی که در تحقیق حاضر به منظور بررسی ارتباط بین پیچیدگی محیط حسابداری و سود شرکت‌ها استفاده قرار می‌گیرد مبتنی بر یک روش علمی است.

علم واژه ای است که در موارد بسیار، به گونه ای نامطلوب مورد تعبیر و تفسیر قرار گرفته است. مردمان عادی، سیاست­گذاران، روزنامه نگاران ، دانشجویان و دانشمندان هر کدام اصطلاح علم را به طرق مختلف تعریف می‌کنند و در زمینه‌های گوناگون به­ کار می­برند. این واژه نزد برخی دلالت بر یک کار ارزنده و مهم و نزد دیگر دلالت بر پیکره­ای از دانش حقیقی دارد و مقصود از آن برای گروهی دیگر ، نوعی بررسی عینی درباره پدیده‌های تجربی است (هومن، ۱۳۸۴، ص۱ و ۲ ). بدون تردید برای علم، تعاریف متعدد و متنوعی وجود دارد. شاید همه این تعاریف را بتوان در دو مقوله تعاریف محتوایی^[۳۲] و فرایندی^[۳۳] ، طبقه بندی کرد. بر پایه تعریف محتوایی: «علم یعنی مجموعه ­ای متراکم از دانش تولید یافته » و بر پایه تعریف فرایندی:« علم یعنی فعالیت کشف متغیرهای مهم در طبیعت، مرتبط ساختن این متغیرها و تبیین این روابط (از طریق بیان قانون)». به گونه خلاصه ، علوم مختلف مسائل حل شدنی را با بهره گرفتن از روش علمی مطالعه می‌کنند و ‌بنابرین‏ می توان گفت که « علم عبارت است از کاربرد روش علمی در پیدا کردن جواب برای مسائل حل شدنی». این تعریف چون تأکید بر روش دارد، تعریف فرایندی و از این لحاظ که مطالعه مسائل حل شدنی منجر به دانش نظامدار می شود، تعریف محتوایی را نیز در بر می‌گیرد. محتوای علم ، به گونه مستمر در حال تغییر و تکامل است(همان ، ص ۴ و ۵ ). با آنکه همه شاخه­ های علوم، متفاوت از یکدیگرند و فنون پژوهش علمی نیز ممکن است از یک علم به علم دیگر، به گونه قابل ملاحظه ای متفاوت باشد، ساختار همه آن­ها متکی بر یک نظام منطقی است و در همه آن­ها یک فلسفه مشترک به نام «روش علمی» وجود دارد(همان، ص ۲۳). روش علمی به طور عمده شامل موارد زیر است :

1. 1. تعریف و یا بیان مسئله

1. 1. جمع‌ آوری اطلاعات

1. 1. پیشنهاد راه حل هایی ( فرضیه‌ها ) برای حل مسئله

1. 1. آزمون راه حل ها ( فرضیه‌ها )

1. 1. تجزیه و تحلیل نتایج

1. استنتاج ( سید عباس زاده ، ۱۳۸۰، ص ۲۴)

با عنایت به مطالب فوق ، برای هر تحقیق علمی مراحلی وجود دارد که بر اساس متدولوژی علمی رعایت آن ها ضروری است . از این رو برای بررسی ارتباط بین پیچیدگی محیط حسابداری و سود شرکت‌ها که موضوع تحقیق حاضر می‌باشد نیز رعایت مراحل اصلی روش تحقیق علمی اعمال شده است. و در این فصل به متدولوژی تحقیق و روش شناسی تحقیق می بپردازیم تا بتوانیم فرایند چگونگی جمع‌ آوری اطلاعات و پردازش آن ها و تبدیل به یافته ها را تشریح نماییم.

۳-۲ طرح مسئله

دلایل معقولی برای استفاده از روش های حسابداری پیچیده و کامل برای گزارشگری مالی با کیفیت وجود دارد. برخلاف تئوری اشتباه، که معتقد است پیچیدگی بر دقت و صحت گزارشگری مالی تهیه کنندگان تاثیر می‌گذارد، تئوری دستکاری متکی براین اصل است که پیچیدگی برای سرمایه گذاران (یا واسطه های اطلاعات ) موجب عدم اطمینان می شود.هم تئوری اشتباه و هم تئوری دستکاری پیچیدگی نشان می‌دهد که پیچیدگی احتمال گزارشگری نادرست(گزارش در سود) را افزایش می‌دهد.

موضوع مهمی که تدوین کنندگان استاندارد با آن مواجه هستند،شناسایی معاملات پیچیده می‌باشد. از آنجا که هیئت استانداردهای­حسابداری­مالی (FASB) تمایلی به کاهش ارائه صادقانه نداردQC24)،(FASB 2008، درک رویکرد هیئت استانداردهای حسابداری مالی ‌از اثرات ناشی از پیچیدگی در ارزیابی هزینه ها و منافع بسیار حائزاست.

یکی از تاثیرات پیچیدگی حسابداری، گزارشگری نادرست(گزارش در سود ) می‌باشد. زیرا هیئت استانداردهای حسابداری مالی و کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) هر دومعتقدند که پیچیدگی یکی از عوامل اصلی در افزایش بروز گزارشگری نادرست صورت های مالی است(کاکس ۲۰۰۵؛ هرز ۲۰۰۵) .

در این تحقیق در صدد آن هستیم تا تاثیر پیچیدگی را بر بیان نادرست صورت‌های مالی(گزارشگری سود) مورد ارزیابی قرار دهیم.

لذا در این راستا مسئله اصلی این تحقیق تاثیر پیچیدگی‌های محیط حسابداری بر سود شرکت‌ها می‌باشد؟

۳-۳ تهیه و تنظیم فرضیه

فرضیه، هم بیانگر حدس محقق از چگونگی روابط متغیرهای پژوهش است و هم بیانگر جهت تحقیق است. بدین ترتیب فرضیه به عنوان محوری عمل می­ کند که کلیه فعالیت­های پژوهش به گرد آن، معنی دار می شود ( سید عباس زاده ، ۱۳۸۰، ص ۱۱۵) .

در تدوین فرضیه های این تحقیق از تئوری های موجود در این زمینه و نتایج تحقیقات پیشین استفاده شده است.

‌بنابرین‏ با تکیه بر استدلال های نظری و عملی تحقیقات پیشین می توان پاسخ موقتی را به صورت فرضیات زیر برای مسائل این تحقیق بیان نمود و با آزمون های مربوطه و در نتیجه رد یا تأیید آن­ها به سوال اصلی تحقیق پاسخ علمی داده شود. فرضیه های این تحقیق به صورت زیر بیان می شود.

فرضیه اصلی:

بین پیچیدگی محیط حسابداری و سود شرکت‌ها ارتباط معنی دار وجود دارد.

فرضیات فرعی:

۱- بین پیچیدگی یادداشت خلاصه اهم رویه های حسابداری و سود شرکت‌ها رابطه معنی داری وجود دارد.

۲- بین پیچیدگی یادداشت خلاصه اهم رویه های حسابداری و رشد سود شرکت‌ها رابطه معنی داری وجود دارد.

۳- بین پیچیدگی یادداشت خلاصه اهم رویه های حسابداری و نوسان پذیری سود شرکت‌ها رابطه معنی داری وجود دارد.

۴- بین نوع صنعت و میانگین سود شرکت‌ها رابطه معنی داری وجود دارد.

۵- بین نوع صنعت و میانگین رشد سود شرکت‌ها رابطه معنی داری وجود دارد.

1. بین نوع صنعت و میانگین نوسان پذیری سود شرکت‌ها رابطه معنی داری وجود دارد.

۳-۴ جمع‌ آوری اطلاعات

جدول ۴-۵۳: توزیع فراوانی ودرصداولویت هادرمواردپراهمیت موفقیت اشتراک منابع ‌در کتابخانه های نهادرهبری غرب کشور ۱۰۱

جدول ۴-۵۴:خروجی آزمون فریدمن جهت سنجش مواردپراهمیت موفقیت اشتراک منابع ‌در کتابخانه‌های نهادرهبری غرب کشور ۱۰۱

جدول ۴-۵۵: توزیع فراوانی ودرصدمنابع مهم درهمکاری واشتراک منابع کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاه‌های غرب کشور ۱۰۲

جدول ۴- ۵۶:خروجی آزمون فریدمن جهت منابع مهم درهمکاری واشتراک منابع کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاه‌های غرب کشور ۱۰۳

جدول ۴-۵۷: توزیع فراوانی ودرصدراهکارهای موردنظردرایجادطرح‌های همکاری مابین کتابخانه‌های نهادرهبری دانشگاه‌های غرب کشور ۱۰۴

جدول ۴- ۵۸ : خروجی آزمون فریدمن جهت راهکارهای موردنظردرایجادطرح‌های همکاری مابین کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاه‌های غرب کشور ۱۰۵

جدول ۴-۵۹: توزیع فراوانی ودرصداولویت‌هادرخصوص پیشنهاد موارد برای ضرورت ایجاد طرح‌های همکاری ‌در کتابخانه‌های نهادرهبری ۱۰۶

جدول ۴- ۶۰ : خروجی آزمون فریدمن جهت پیشنهاد موارد برای ضرورت ایجاد طرح‌های همکاری ‌در کتابخانه‌های نهاد رهبری ۱۰۶

جدول ۴- ۶۱: آزمون همبستگی پیرسون بین میزان تحصیلات وشناخت نسبت به طرح‌های همکاری ۱۰۸

جدول ۴- ۶۲٫آزمون تی– استیودنت جهت مقایسه میانگین عوامل مربوط به آمادگی وشناخت نسبت به طرح‌های همکاری ۱۰۹

فهرست نمودارها

عنوان شماره صفحه

نمودار ۴-۱: توزیع فراوانی ودرصدتعدادکارمندان کتابخانه‌های مورد بررسی ‌و جنسیت آن ها ‌در کتابخانه‌های نهاد رهبری غرب کشور ۶۸

نمودار ۴-۲: توزیع فراوانی ودرصد نوع دانشگاه های مورد بررسی به لحاظ کتابخانه‌های نهاد رهبری درغرب کشور ۶۹

نمودار۴-۳: توزیع فراوانی ودرصدسال تأسيس دانشگاه‌های موردبررسی به لحاظ کتابخانه‌های نهاد رهبری در غرب کشور ۷۰

نمودار ۴-۴: توزیع فراوانی ودرصد تعداداعضاءکتابخانه‌های نهاد رهبری دردانشگاه‌های غرب کشور ۷۱

نمودار ۴-۵: توزیع فراوانی ودرصدرشته تحصیلی مسئولین کتابخانه‌های نهاد رهبری دردانشگاه‌های غرب کشور ۷۲

نمودار ۴-۶: توزیع فراوانی ودرصدسطح تحصیلاتی مسئولین کتابخانه‌های نهادرهبری دردانشگاه‌های غرب کشور ۷۳

نمودار ۴-۷: توزیع فراوانی ودرصداشتراک مواد ‌در کتابخانه های نهاد رهبری غرب کشور ۷۷

نمودار ۴-۸: توزیع فراوانی ودرصدگرایشات موضوعی منابع ‌در کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاه‌های غرب کشور ۸۰

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱٫ مقدمه

گسترش دانش بشری، محدودیت امکانات مالی و فیزیکی کتابخانه­ ها و افزایش روزافزون بهای منابع اطلاعاتی، کتابخانه­ ها را در زمینه تهیه منابع اطلاعاتی مورد نیاز کاربران خود با مشکل مواجه ساخته است؛ به گونه ­ای که امروزه هیچ کتابخانه ­ای نمی­تواند نیازهای اطلاعاتی مراجعان خود را به تنهایی برآورده سازد. و خودکفا بودن کتابخانه­ ها، به مفهوم در اختیار داشتن همه‌ مدارک، نه امکان پذیر و نه مقرون به صرفه است. از این رو سیاست کتابخانه­ ها از مالکیت بر منابع، به دسترسی به منابع اطلاعاتی تغییر ‌کرده‌است. همکاری بین کتابخانه ­ای اصطلاحی جامع برای طیف گسترده‌ای از فرآیندهایی است که درجریان آن گروهی از کتابخانه­ ها برای بهره ­برداری بیشتر از منابع خود در شکل­های گوناگون مانند فهرست نویسی تعاونی، تبادل اطلاعات کتاب‌شناختی، فهرستگان، اشتراک منابع ، امانت بین کتابخانه ­ای آی. ال.ال^[۱] و مانند آن با یکدیگر به همکاری می­پردازند. همکاری بین کتابخانه ­ای ممکن است یک منظوره و یا چند منظوره باشد. در همکاری یک منظوره، کتابخانه­ های عضو تنها از یک نوع همکاری مانند فهرست نویسی تعاونی و یا امانت بین کتابخانه ­ای بهره می­برند. در حالی که در همکاری چند منظوره، این کتابخانه­ ها در دو یا چند زمینه با یکدیگر همکاری ‌می‌کنند. سابقه همکاری بین کتابخانه ­ای در جهان ظاهراًً به نخستین کنفرانس کتابداران در ۱۸۵۳ باز می­گردد که در آن پیشنهادی مبنی بر فهرستگان ملی ان، یو، سی^[۲] مطرح گردید، اما اقدامات اساسی و برنامه­ ریزی شده در این زمینه پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد. همکاری بین کتابخانه ­ای از جنبه­ های مختلف قابل تأمل و بررسی است. مهم‌ترین آن ها همکاری در سازماندهی منابع و مجموعه‌سازی است (بهمن آبادی، ۱۳۸۹، ۱).

به نظر می‌رسد همکاری در بین کتابخانه‌ها در هر نوع و اندازه‌ای که باشد تفاوت ندارد. اگر کتابخانه‌های همکار با هم، هم موضوع باشند یعنی اکثر منابع و اطلاعات موجود در کتابخانه‌ها در یک حوزه خاص باشد بهتر می‌توانند در طرح‌های همکاری مشارکت داشته باشند و حتی الامکان در به اشتراک گذاری منابع خود نیز راه‌‌هایی در پیش بگیرند. تا ضمن بهره‌مندی از مزایا و امکانات مشارکت در همکاری، به کاربران و استفاده کنندگان خود خدمات بهتر ارائه دهند. ‌در مورد اشتراک منابع، هنگامی که منابع خود را به اشتراک می‌گذارند کاربران هر کتابخانه می‌توانند از منابع و اطلاعات دیگر کتابخانه‌ها نیز استفاده نمایند. از طریق مجموعه‌سازی، خدمات تحویل مدرک، امانت بین کتابخانه‌ای و اشتراک منابع در کتابخانه‌های کوچک، مانند کتابخانه‌های نهاد رهبری دانشگاه‌ها به مجموعه اطلاعات، در رابطه با انتظارات و نیاز جامعه کمک می‌شود. و این پدیده، در بین کتابخانه‌ها سبب می‌شود به شبکه‌ای نمودن آن ها نیز در آینده نزدیک بتوان اندیشید. که از طریق شبکه، اطلاعات و منابع سریع‌تر و قابل دسترس‌تر در اختیار کاربران قرار گیرد. جامعه‌ استفاده کننده در این کتابخانه‌ها را دانشجویان، اساتید و پژوهشگران تشکیل می‌دهند که با این اقدام کارایی کتابخانه‌ها در جهت تهیه منابع و اطلاعات مورد نیاز آنان به صورت شایسته انجام می‌شود.

۱-۲٫ بیان مسئله

همکاری میان کتابخانه­ ها عبارت است از: «کار مشترک میان دو یا چند کتابخانه به منظور تهیه و تدارک خدمات بهتر برای مراجعان با بهره گرفتن از امکانات و فناوری مناسب» (نشاط، ۱۳۸۲، ۷).

همکاری میان کتابخانه­ ها ممکن است مربوط به دو کتابخانۀ عمومی در دو شهر کوچک مجاور هم به قصد امانت گرفتن متقابل کتاب برای شهروندان هر دو شهر یا ارتباط و همکاری چند کتابخانه دانشگاهی در همان مجموعه باشد که با توجه به موافقت­نامه­ای مشترک، اقدام به مجموعه‌سازی ‌می‌کنند تا بدین طریق ورود کتاب­های تکراری را کاهش دهند و از بودجۀ خود به نحو مؤثرتر و کارآمدتری استفاده کنند. این همکاری می ­تواند به منظور تهیه کارت­های فهرست‌نویسی برای جامعۀ کتابداری باشد که در سطح وسیع انجام ‌می‌گیرد. ایجاد هماهنگی در مجموعه‌سازی و همکاری­های بین کتابخانه ­ای در تهیه انواع مختلف منابع یکی دیگر از اقداماتی است که به منظور مقابله با مشکلات رشد سریع اطلاعات و عدم تسهیلات مالی، نیروی انسانی و فضا پیش‌بینی شده است. البته به رغم مشکلات مذکور نباید خدمات جامع و کامل اطلاع‌رسانی به مراجعان و پژوهشگران در کتابخانه­ ها دچار وقفه و اخلال شود (همان، ۱۰).

هر یک از سازو کارهای راهبری درون سازمانی و برون سازمانی، بر تک تک فرایندها و فعالیت های شرکت ها نظارت دارند و موجب ارتقای ‌پاسخ‌گویی‌ و دستیابی به سایر هدف های راهبری شرکتی

می‌شوند. رابطه بین این سازوکارها با اهداف راهبری شرکتی و تئوری های موجود در این باره به شرح شکل ۲-۱ است(بیک بشرویه،۱۳۹۰).

شکل ۲-۱) روابط بین سازو کارهای برون سازمانی و درون سازمانی و اهداف راهبری شرکتی

سهام داران و سایر ذینفعان

سازو کارهای درون سازمانی

سازو کارهای برون سازمانی

شفافیت

رعایت حقوق

عدالت

‌پاسخ‌گویی‌

مدیریت

نظارت

نظارت

• • هیات مدیره

• • کنترل های داخلی اداری و حسابداری

• • حسابرسی داخلی

• • مدیریت ریسک

• • نظارت قانونی

• • نظام های حقوقی

• • بازار سرمایه

• • نظارت سهام داران عمده،نهادی،اقلیت

• • حسابرس مستقل

• مؤسسات رتبه بندی

از بین سازو کارهایی که در شکل ۲-۱ معرفی شد به یکی از مهم ترین آن ها یعنی هیات مدیره در ادامه پرداخته می شود و ویژگی های آن ها بیان می‌گردد(بیک بشرویه،۱۳۹۰).

۲-۳-۳) هیات مدیره

هیات مدیره از جمله سازوکارهای داخلی راهبری شرکتی است که تاثیر زیادی بر عملکرد شرکت و رعایت حقوق ذینفعان بنگاه اقتصادی دارد. نقش هیات مدیره شرکت ها در نظارت بر نحوه اداره شرکت در جهت دستیابی به اهداف تعیین شده و هدایت مدیریت اجرایی بسیار تعیین کننده است، تاجایی که در مواردی، راهبری شرکتی مناسب به واسطه ترکیب و عملکرد هیات مدیره سنجیده می شود. هیات مدیره علاوه بر هدایت استراتژیک شرکت، مسئولیت مهمی در نظارت بر عملکرد مدیریتی و دستیابی به بازده مناسب برای سهام داران، رعایت قوانین و مقررات و در عین حال جلوگیری از بروز تضاد منافع و ایجاد توازن بین انتظارات از شرکت بر عهده دارد. اصل ششم راهبری شرکتی سازمان همکاری اقتصادی و توسعه(۲۰۰۴)، هیات مدیره را ملزم به ایفای وظیفه امانت داری^[۱۶] می‌داند که شامل دو عنصر اصلی وظیفه مراقبت^[۱۷] و وفاداری^[۱۸] است. وظیفه مراقبت حرفه ای ایجاب می‌کند اعضای هیات مدیره بر اساس اطلاعات کامل، با حسن نیت ‌و مراقبت و پشتکار کافی به ایفای تعهداتشان بپردازند. وظیفه وفاداری نیز اهمیت ویژه ای به سبب تأکید بر اجرای مؤثر دیگر اصول راهبری شرکتی این سازمان ‌در مورد رفتار یکسان با سهام داران، نظارت بر معاملات با اشخاص وابسته و تدوین سیاست تعیین دستمزد مدیران اجرایی اصلی و اعضای هیات مدیره دارد(حسینی و رهبری خرازی،۱۳۸۷).

از جمله وظایفی که بر عهده هیات مدیره است تشکیل شماری از کمیته هاست که در ادامه به اهم آن ها اشاره می شود(بیک بشرویه، ۱۳۹۰).

1. 1. کمیته حسابرسی: با ترکیب کلی یا غالب اعضای مستقل می‌تواند نقش اساسی در ارتقای سیستم کنترل داخلی شرکت ها داشته باشد. همچنین با توجه به وظیفه ای که هیات مدیره در سرپرستی فرایند افشا و ارائه اطلاعات دارد، این کمیته ها می‌توانند به استقرار سیستم های گزارشگری کارآمد به منظور ارائه اطلاعات شفاف و قابل اتکا با توجه به نیازهای استفاده کنندگان و افزایش سطح کمی و کیفی اطلاعات منتشر شده کمک کنند. چنین سیستم هایی باید به گونه ای طراحی شوند که بتوانند برای سهام داران بالقوه امکان ارزیابی عملکرد و برای مقامات ناظر امکان نظارت را فراهم کنند(بیک بشرویه،۱۳۹۰).

1. 1. کمیته ریسک: با توجه به وظیفه مهمی که هیات مدیره در قبال مدیریت ریسک شرکت بر عهده دارد
      می‌تواند با مطالعه و نظارت بر بازارهای محل فعالیت شرکت و اقدامات پیشگیرانه تا حدود زیادی منافع سرمایه گذاران را در قبال خسارات ناشی از خطرات احتمالی محافظت کنند. این اقدام تاثیر ویژه ای در شناسایی نقاط ضعف و پیشنهاد اصلاحات ساختاری در شرکت ها دارد(بیک بشرویه،۱۳۹۰).

1. کمیته حقوق و دستمزد: می‌تواند با طراحی ضوابط و به طور نظام مند صلاحیت تخصصی و حرفه ای داوطلبان پست های مدیریت اجرایی اصلی و عضویت هیات مدیره را بررسی و تأیید و طرح های انگیزشی را ارائه و اداره نماید. عملکرد مؤثر این کمیته می‌تواند از طریق ارتقای سطح دانش تخصصی مدیران از یک سو و هم راستا نمودن منافع آنان با منافع سهام داران شرکت از سوی دیگر، به تقویت حقوق سهام داران بینجامد(بیک بشرویه،۱۳۹۰).

علاوه بر کمیته های یاد شده در بالا، هیات مدیره می‌تواند به تناسب نیاز، کمیته های مختلف دیگری چون کمیته راهبری شرکتی، اخلاق حرفه ای و شرکت های تابعه را فعال نماید. در این زمینه اقدامی که مقامات ناظر متخصص می‌توانند در جهت کمک به بهره گیری شرکت ها از این مکانیسم ها انجام دهند تدوین منشورهای نمونه این کمیته ها می‌باشد(بیک بشرویه،۱۳۹۰).

۲-۳-۴) ترکیب هیات مدیره

قرن جدید با تغییرات شگرفی در حاکمیت سازمانی به خصوص هیئت‌های مدیره از لحاظ ویژگی‌های کارکردی ، ماهوی و جایگاه و فلسفه وجودی آن ها همراه است. تا پیش از بازندیشی های عمیق در اساس و بنیان وجودی هیات مدیره ها، انتخاب اعضاء بدون هیچ گونه معیار و ضابطه خاصی و تنها به صورت غیررسمی و ‌بر اساس خویشاوندی، رفاقتهای دیرینه و یا همکاری و منافع مشترک صورت می گرفت که این شیوه از انتخاب نخستین پیامدی که داشت فقدان تخصصهای کافی و متنوع در ترکیب هیات مدیره بود (علوی و همکاران، ۱۳۸۹).

ترکیب هیات مدیره به عنوان یکی از مهمترین ابعاد تعالی ساز آن ها، همواره تحت تاثیر عوامل متعددی است. این عوامل از عوامل شرکتی گرفته تا عوامل قانونی، حاکمیتی، بازاری و فرهنگی می‌توانند چیدمان صندلی هیات مدیره ها و انتخاب افراد مناسب را دستخوش تغییرات گسترده ای کنند. باید به صراحت اذعان داشت که ترکیب هیات مدیره در تمام ابعاد خود از اهمیت فراوانی برخوردار است. بدون تردید تغییر در آرایش، ماهیت و ترکیب اعضاء پیرامون میز هیات مدیره می‌تواند اثرات متفاوتی را در شاکله خود داشته باشد. سنگینی طرف اعضای اجرایی بر اعضای غیر اجرایی و یا بالعکس، افزایش یا کاهش تعداد اعضای مستقل در هیات مدیره ، مشخصا با توجه به نوع و اندازه سازمان، چرخه عمر آن، نقش آن در بازار و… می‌تواند سرنوشت متفاوتی را برای سازمان رقم زند. ترکیب هیات مدیره می‌تواند هیات مدیره را در ایفای نقشهای آن یاری رساند یا مانعی بزرگ در اثربخشی نقشی آن شود. چگونگی ایفای نقشهای استراتژیک، نظارتی، خدماتی و… وابستگی زیادی به نوع ترکیب هیات مدیره دارد. هیات مدیره ها به عنوان عالیترین تیم سازمانی زمانی که از تیمی منسجم، مکمل و با ترکیبی مناسب از دانش، تجربه و تخصص های گسترده تشکیل شده باشد، قادر خواهد بود شرکت را در مسیر پیشرفت قرار دهد و موفقیت شرکت را در بلند مدت تضمین نماید(بیک بشرویه، ۱۳۹۰).

۳-۶-۱)آزمون روایی ۵۸

۳-۶-۲)آزمون پایایی…………………………………………………………………………………. ۵۸

۳-۶-۳)سازگاری قضاوت ها ۶۰

۳-۷)روش تجزیه و تحلیل داده ها ۶۰

۳-۷-۱)تحلیل توصیفی ۶۰

۳-۷-۲)تحلیل استنباطی ۶۱

۳-۸)مورد مطالعه (منطقه آزاد ارس) ۶۳

۳-۸-۱)جایگاه گردشگری در برنامه‌ریزی توسعه منطقه آزاد ارس ۶۴

۳-۸-۲)مزایای سرمایه گذاری در منطقه آزاد ارس ۷۳

۳-۹) جمع‌بندی فصل……………………………………………………………………………………………………………۷۶

۴٫تجزیه و تحلیل داده ها ۷۹

۴-۱)مقدمه ۷۹

۴-۲)تجزیه و تحلیل توصیفی ۷۹

۴-۳)آمار استنباطی ۸۳

۴-۳-۱)نتایج حاصل از آزمون فریدمن جهت اولویت‌بندی عوامل مؤثر برجذب سرمایه‌گذاری کسب و کار گردشگری از دیدگاه سرمایه گذاران ۸۳

۴-۳-۲)نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی جهت اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه گذاری کسب و کار گردشگری از دیدگاه کارشناسان ۱۰۲

۱٫کلیات تحقیق ۲

۱-۱)مقدمه ۲

۱-۲)بیان مسئله ۳

۱-۳)اهمیت و ضرورت انجام تحقیق ۵

۱-۴)سوالات تحقیق ۵

۱-۴-۱)سؤال اصلی ۵

۱-۴-۲)سوالات فرعی ۶

۱-۵)اهداف تحقیق ۶

۱-۵-۱)هدف اصلی ۶

۱-۵-۲)اهداف فرعی ۶

۱-۶)قلمرو تحقیق ۷

۱-۶-۱)قلمرو موضوعی ۷

۱-۶-۲)قلمرو مکانی ۷

۱-۶-۳)قلمرو زمانی ۷

۱-۷)استفاده‌ کنندگان از تحقیق ۷

۱-۸)روش تحقیق ۸

۱-۸-۱)نوع تحقیق ۸

۱-۸-۲)روش گردآوری اطلاعات ۸

۱-۸-۳)جامعه و نمونه آماری تحقیق ۸

۱-۹) نوآوری تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….۹

۱-۱۰)مفاهیم واژه ها و اصلاحات کلیدی ۹

۱-۱۱)تعاریف عملیاتی ۱۰

۱-۱۲)فرایند انجام تحقیق ۱۳

۱-۱۳)جمع‌بندی فصل………………………………………………………………………………………………………….۱۵

۲٫مبانی نظری ۱۷

۲-۱)مقدمه ۱۷

۲-۲)مفهوم سرمایه‌گذاری ۱۷

۲-۳)نظریه های سرمایه‌گذاری ۱۸

۲-۴)فرایند تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری ۲۰

۲-۵)کسب و کار گردشگری ۲۲

۲-۶)جایگاه و اهمیت سرمایه‌گذاری در کسب و کار گردشگری ۲۳

۲-۷)شرایط و عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری برای کسب و کار گردشگری ۲۵

۲-۷-۱)زیرساخت‌ها ۲۵

۲-۷-۲)جذابیت‌های محیطی ۲۵

۲-۷-۳)شرایط اقتصادی ۲۶

۲-۷-۴)عوامل تشویقی و حمایتی ۲۷

۲-۷-۵)عوامل سیاسی و اجتماعی ۲۷

۲-۷-۶)عوامل مکانی و جغرافیایی ۲۸

۲-۷-۷)دسترسی به اطلاعات ۲۸

۲-۷-۸)قوانین و مقررات کسب و کار ۲۹

۲-۷-۹)سطح و مرحله توسعه گردشگری در مقصد و بازار آن ۳۱

۲-۸)مبانی نظری مرتبط با مناطق آزاد ۳۲

۲-۸-۱)مفاهیم و تعاریف مناطق آزاد ۳۲

۲-۸-۲)تاریخچه مناطق آزاد ۳۳

۲-۸-۳)مبانی نظری مناطق آزاد در علم اقتصاد ۳۷

۲-۸-۴)اهداف ایجاد مناطق آزاد ۳۹

۲-۹)پیشینه تحقیق ۴۰

۲-۹-۱)تحقیقات داخلی ۴۰

۲-۹-۲)تحقیقات خارجی ۴۵

۲-۱۰)چارچوب نظری تحقیق (مدل مفهومی تحقیق) ۵۰

۲-۱۱)جمع‌بندی فصل ۵۱

۳٫روش تحقیق ۵۵

۳-۱)مقدمه ۵۵

۳-۲)روش تحقیق ۵۵

۳-۳)جامعه آماری تحقیق ۵۶

۳-۴)حجم نمونه و روش نمونه گیری ۵۶

۳-۵)روش های گردآوری اطلاعات ۵۷

۳-۶)آزمون ابزار (پرسشنامه) ۵۸

۳-۶-۱)آزمون روایی ۵۸

۳-۶-۲)آزمون پایایی…………………………………………………………………………………. ۵۸

۳-۶-۳)سازگاری قضاوت ها ۶۰

۳-۷)روش تجزیه و تحلیل داده ها ۶۰

۳-۷-۱)تحلیل توصیفی ۶۰

۳-۷-۲)تحلیل استنباطی ۶۱

۳-۸)مورد مطالعه (منطقه آزاد ارس) ۶۳

۳-۸-۱)جایگاه گردشگری در برنامه‌ریزی توسعه منطقه آزاد ارس ۶۴

۳-۸-۲)مزایای سرمایه گذاری در منطقه آزاد ارس ۷۳

۳-۹) جمع‌بندی فصل……………………………………………………………………………………………………………۷۶

۴٫تجزیه و تحلیل داده ها ۷۹

۴-۱)مقدمه ۷۹

۴-۲)تجزیه و تحلیل توصیفی ۷۹

۴-۳)آمار استنباطی ۸۳

۴-۳-۱)نتایج حاصل از آزمون فریدمن جهت اولویت‌بندی عوامل مؤثر برجذب سرمایه‌گذاری کسب و کار گردشگری از دیدگاه سرمایه گذاران ۸۳

۴-۳-۲)نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی جهت اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه گذاری کسب و کار گردشگری از دیدگاه کارشناسان ۱۰۲

۴-۴) جمع‌بندی فصل……………………………………………………………………………………………………….۱۱۳

۵٫نتیجه‌گیری و پیشنهادات ۱۱۵

۵-۱)مقدمه ۱۱۵

۵-۲)خلاصه تحقیق و نتایج ۱۱۵

۵-۳)بحث و بررسی پیرامون سوالات تحقیق ۱۱۶

۵-۴)بحث و نتیجه گیری ۱۱۹

۵-۵)پیشنهادات ۱۲۳

۵-۵-۱)پیشنهادات مبتنی بر نتایج تحقیق ۱۲۳

۵-۵-۲)پیشنهادات برای تحقیقات آینده ۱۲۵

۵-۶)محدودیت های تحقیق ۱۲۵

۵-۷)جمع بندی فصل ۱۲۶

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………………..۱۲۸

پیوست‌ها………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۳۷

فهرست جدول‌ها

جدول ۲-۱٫ مراحل فرایند سرمایه‌گذاری………………………………………………………………………………. ۲۱

جدول ۲-۲٫ مؤلفه‌های تحقیق………………………………………………………………………………………………… ۵۲

جدول ۱٫۳٫ جدول مربوط به ضرایب آلفای کرونباخ…………………………………………………………………۵۹

جدول ۱٫۴٫ وضعیت پاسخگویان به تفکیک جنسیت………………………………………………………………۸۰

جدول ۲٫۴٫ وضعیت پاسخگویان به تفکیک سن……………………………………………………………………..۸۱

جدول ۳٫۴٫ وضعیت پاسخگویان به تفکیک تحصیلات…………………………………………………………….۸۲

جدول۵٫۴٫ آمار توصیفی پاسخ‌های سرمایه‌گذاران ‌در مورد اهمیت عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری کسب‌وکار گردشگری…………………………………………………………………………………………۸۴

جدول ۶٫۴٫ نتایج اولویت بندی عوامل اصلی مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری کسب‌وکار گردشگری توسط آزمون فریدمن………………………………………………………………………………………………………………..۸۴

جدول ۷٫۴٫ آماره‌های آزمون رتبه‌ای فریدمن برای عوامل اصلی مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری کسب‌وکار گردشگری……………………………………………………………………………………………………………….. ۸۵

جدول ۸٫۴٫ آمار توصیفی پاسخ‌های سرمایه‌گذاران ‌در مورد اهمیت عوامل مربوط به زیرساخت بر جذب سرمایه‌گذاری کسب‌وکار گردشگری…………………………………………………………………………..۸۶

جدول ۹٫۴٫ نتایج اولویت بندی عوامل مربوط به زیرساخت بر جذب سرمایه‌گذاری کسب‌وکار گردشگری توسط آزمون فریدمن……………………………………………………………………………………………..۸۷

(Jones,T.O &W.E.sasser,Jr, 1995,89 ; Morgan,A,1996,32).نهایتاًٌ باید عنوان کرد که اگرچه درادبیات بازار، مشتری پادشاه سرزمین بازار است اما درعمل این پادشاه گاها از حقوق خود مطلع نیست ‌و نیازها وخواسته های خودراباصدای بلند عنوان نمی کند.

۲-۵- تکنیک‌های بازاریابی سبز ورضایت مشتری

منابع محدودندو خواسته های انسان نا محدود،بسیار مهم است که بازاریابان بتوانند بدون اتلاف وهدر دادن منابع به شکلی کارا وموثر از آن ها استفاده کنند(Deshpande,2011,12) . بسیاری از افراد گمان می‌کنند که بازاریابی سبز منحصراً مربوط است به ترفیع و تبلیغ محصولات سبز با و

یژگیهای محیطی،بخصوص در تصمیمات خرید آن ها.بازاریابی سبزبه محصولات اکولوژیکال ،به طور مثال غذاهای سالم ،بدون نمک ،قابل بازیافت ،قابل تعویض ودوستدارازون اشاره دارد.در کل بازاریابی سبز یک مفهوم وسیع است که می‌تواند برای کالاهای مصرفی،کالاهای صنعتی وحتی خدمات مورداستفاده قرارگیرد.بازاریابی سبز دامنه وسیعی از فعالیت‌ها را درهم می آمیزد،شامل بهبود محصول، تغییر در فرایند تولید،تغییرات در بسته بندی وحتی بهبود تبلیغات.(Akter,2012,159) در واقع شامل تدوین و ترفیع کالاها وخدماتی است که خواسته و نیاز مشتریان را از طریق کیفیت،عملکرد،تسهیلات وقیمت مناسب بدون داشتن خروجی ای که به محیط آسیب برساند، برآورده میکندوموجبات رضایت مشتریان را فراهم می‌سازد(Deshpand,2011,15;Peattle,2001,) بسیاری از مشتریان ترجیح می‌دهند برای محصولات سبز هزینه کنند، بخصوص در اقتصادهای در حال توسعه .(Tiwari et al,2011,19) وفاداری مشتری سبز اینگونه است که مشتری به دنبال حفظ ارتباط با مؤسسه‌ یا شرکتی است که در مسائل محیطی و سبزدرگیر است ،و در آینده عمیقا نسبت به خرید مجدد از این مؤسسه‌ یا شرکت و وفاداری نسبت به محصول انتخابی خود،متعهد است(Chang&Fong,2010,2836). به هرصورت آمار و ارقام حاکی از آن است که مسائل محیطی و حفظ محیط زیست یکی از مهمترین معیارهایی است که مصرف کنندگان هنگام خرید آن را مدنظر قرار می‌دهند ‌بنابرین‏ قطعا استراتژیهای بازاریابی سبز بر رضایت مشتری تاثیر خواهد داشت و در این زمینه بازاریابی سبز وتاثیر آن بررفتار خریدار نقش اساسی در مدیریت محیطی دارد. . در نتیجه این مسائل باعث شده است که مسائل محیطی وارد مفاهیم بازاریابی ‌گردند. شکل ۲-۱ ارتباط بین تکنیک‌های بازاریابی سبز بارضایت مشتری رانشان می‌دهد.

تکنیک‌های بازاریابی سبز

• • تکنیک‌های سبز در محصول

• • تکنیک‌های سبز در قیمت

• • تکنیک‌های سبز در ترفیع

• تکنیک‌های سبز در مکان

رضایت مشتری

متغیرهای دموگرافیک شخصی

منبع: (سی ونسون ودیگران،۲۰۱۳، ۵۴)

شکل ۲-۱-تکنیک‌های بازاریابی سبز ورضایت مشتری

۲-۶- مدل‌های اندازه گیری رضایت مشتری

برای اینکه یک سازمان قادر باشد رضایت مشتری را اندازه گیری کند باید مدل و روشی در این رابطه طرح ریزی نماید ، طوری که زیر بنای نظری محکم و ساختار یافته ای داشته باشد و شاخص هایی برای این منظور تنظیم نماید تا بتواند با بهره گرفتن از آن به ارزیابی و اندازه گیری بپردازد . مدلهاو الگوهای مختلف از سوی محققان علوم مدیریت کیفیت و دانشمندان علوم اقتصادی و بازاریابی برای اندازه گیری رضایت مشتری وجود دارد که به دو دسته تقسیم می‌شوند :

• • روش های عینی : این روش‌ها از طریق اندازه گیری شاخص هایی که ارتباط قوی با رضایت دارند ، به طور غیرمستقیم به اندازه گیری رضایت مشتریان می پردازند . به علت شک و تردید در اعتبار و صحت این روش‌ها ، از این روش‌ها کمتر استفاده می شود .

• روش های نظری یا مفهومی : این روش‌ها از نظرات مشتریان و اندازه گیری میزان رضایت استفاده می‌کند ، لذا این روش‌ها اعتبار بیشتری نسبت به روش های عینی دارند ( ملکی و دارابی ، ۱۳۸۷،۲۸ ).

۲-۶-۱- مدل کانو^۱

کانو ( ۱۹۸۴ ) بین سه نوع از احتیاجات مشتریان که از راه های مختلف بر روی رضایت مشتری تأثیر می‌گذارند ، تمایز قائل می شود .

۱ – نیازهایی که باید برآورده شود ؛ نیازهایی که معیار اصلی محصول هستند ، اگر برآورده نشود مشتری شدیداًً ناراضی است . برآورده نکردن این نیازها تنها منجر به وضعیت ” عدم نارضایتی ” می شود . در واقع این نیازها و برآورده کردن آن ها شرط لازم هستند اما کافی نیست . به وضوح و صریحاً تقاضای مشتریان نیست ، ‌بنابرین‏ یک عامل رقابتی قاطع است و ‌چنانچه برآورده نشود مشتری علاقه ای به محصول نخواهد داشت.

۲ – نیازهای تک بعدی ؛ رضایت مشتری به طور نسبی بستگی به سطح برآورده شدن آن ها دارد . هر چه سطح برآورده شده بالا باشد ، باعث بالا رفتن رضایت مشتری می شود و بر عکس .این نیازها معمولاً به وضوح توسط مشتری در خواست می شود .

۳– نیازهای جاذب ؛ این احتیاجات بیشترین تأثیر را بر چگونگی رضایت مشتری دارند . این نیازها به وضوح توسط مشتری اظهار نمی شود ، برآوردن این نیازها منجر به رضایت نسبی می شود و اگر برآورده نشود احساس نارضایتی ایجاد نخواهد شد ( Matzler , 1996,10 ). شکل ۲-۲مدل کانو را نمایش می‌دهد.

1. kano

شکل ۲-۲-مدل کانو رضایت مشتری

مشتری راضی

مشتری ناراضی

نیازها برآورده شده است

نیازها برآورده نشده است

• • نیازهای جاذب

• • توسط مشتری اظها ر می شود

• • دلیل خشنودی

• • نیازهای تک بعدی

• • اظهار شده

• • قابل سنجش

• • تخصصی

• • نیازهایی که باید باشد

• • بدیهی

• • اظهار نشده

• آشکار

منبع: (بیگر ودیگران،۱۹۹۳،۳۶)

۲ –۶–۲- مدل فورنل^۱

این مدل ‌در سال‌ ۱۹۸۹توسط فورنل وبر اساس یک مدل ساختار یافته و با بهره گرفتن از نظر سنجی مشتریان طراحی شده است . در کشور سوئد این مدل به عنوان بهترین روش جهت ارائه یک شاخص استاندارد و در سطح ملی شناخته شده است . ویژگی و شاخصه اصلی این مدل جامعیت آن ، امکان استفاده از آن برای ارزیابی کیفیت در مقیاس وسیع و همچنین امکان مرتبط ساختن کیفیت با رفتار مشتری است. پس از کشور سوئد این

1. fornell

مدل در آمریکا نیز مورد توجه قرار گرفت ،سپس محققان اروپایی نیز از این مدل تبعیت کردند و آن را مورد استفاده قرار دادند . در حال حاضر تنها شاخص های رضایت با یکدیگر متفاوت است . این مدل ، یک مدل مفهومی است و برای محاسبات همگن سازی شاخص های انتظار مشتریان و قضاوت بر اساس سیستم شهودی یا احساسی مصرف کنندگان و مشتریان است . عوامل بسیاری بر رضایت تأثیر می‌گذارد که طبعاً درمدل ارائه شده روابط و معلولی بین آن ها وجود دارد . برخی از این عوامل به عنوان عامل اصلی رضایت مشتری و برخی دیگر مجموعه ای از خصوصیات اولیه یا خصوصیات ضروری در نظر گرفته می شود (ملکی و دارابی ،۱۳۸۷،۲۹ ).شکل ۲-۳ تاثیر متغیرها بررضایت مشتری را نشان می‌دهد.

شکل۲-۳-مدل فورنل

منبع:(بیگرودیگران،۱۹۹۳،۳۹)