۳-۶ ابزار گردآوری اطلاعات
برای جمع آوری اطلاعات از روش های مختلفی مانند مطالعات کتابخانه ای، مراجعه به اسناد و منابع علمی و جستجو در سایت ها و پایگاه های اطلاعاتی بانک کشاورزی استان و همچنین مراجعه و مطالعه اسناد و مدارک موجود در سرپرستی بانک متبوع مراجعه شده است. در مرحله بعد، به منظور اطمینان از تعیین مناسب شاخص های ارزیابی عملکرد شعب بانک، از توصیه ها و نظرات بعضی از اساتیدی که دارای دانش، سابقه و تجربه در رابطه با مدل های کمی اندازه گیری عملکرد بودند استفاده نموده و صحت انتخاب شاخص ها را مشخص کردیم.
۳-۷ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
تحلیل پوششی داده ها (DEA)، یکی از روش های معتبر در اندازه گیری کارایی نسبی مؤسسات مشابه، بر اساس ورودی ها و خروجی ها است. در این روش، با بهره گرفتن از مدل های برنامه ریزی ریاضی، مرزی متشکل از موسساتی با بهترین کارایی نسبی، به دست می‌آید و این مرز، معیاری برای ارزیابی و ارائه راهکارهای بهبود عملکرد سایر مؤسسات قرار می‌گیرد. در تحلیل پوشی داده ها، به دلیل عدم استفاده از تابع تولید، هیچگونه پیش داوری از قبل بر روی مؤسسات مورد بررسی اعمال نمی شود و لذا مدل های DEA، به سبب استفاده از فرضیات کمتر در روند ارزیابی مؤسسات، جایگاه خاصی نسبت به مدل های مشابه پیدا کرده‌اند.
تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از تکنیک مدل سازی ریاضی (تحلیل پوششی داده ها ) می‌باشد.
متغیر های مستقل شامل شاخص های ورودی و خروجی و متغیر وابسته، اندازه کارایی می‌باشد.
۳-۸ فرایند تحقیق
-
- جمع آوری روش های ارائه شده جهت رتبه بندی نتایج حاصل از مدل تحلیل پوششی داده ها
-
- بیان معتبرترین و کاربردی ترین روش ها
-
- گردآوری داده های مربوط به شاخص های ورودی و خروجی جهت ارزیابی کارائی شعبه های بانک کشاورزی
-
- پیاده سازی روش تحلیل پوششی داده ها ( مدل CCR) برای داده های مذکور و رتبه بندی شعبات بانک کشاورزی
-
- تحلیل کارائی با بهره گرفتن از مرزهای کارا و ناکارا
- مشخص کردن واحدهای تصمیم گیری ( [۲۹]DMU) کارا
۳-۹ روش تجزیه و تحلیل داده ها
در تحقیق حاضر سعی شده است با جمع آوری ، دسته بندی و مشاهده نزدیک عملکرد نواحی مختلف، اطلاعات مورد نظر جمع آوری، ورودی ها و خروجی هایی مناسب که نشان دهنده عملکرد واقعی هر یک از نواحی باشند شناسایی و با روش غیرپارامتریک تحلیل پوششی داده ها اقدام به تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده گردیده است. با توجه به روش تحلیل پوششی داده ها در این تحقیق، هر کدام از شعبه های بانک کشاورزی به عنوان یک واحدهای تصمیم گیری در نظر گرفته می‌شوند. هر کدام از واحدهای تصمیم گیری دارای ورودی و خروجی مشخص می‌باشد. بعد از جمع آوری داده های مربوطه و مدلسازی تحقیق، مدل ریاضی مربوطه با بهره گرفتن از نرم افزار Deap 2 حل خواهد شد.
بنابرین به منظور پاسخ‌گویی به سوالات تحقیق لازم است ابتدا داده ها تجزیه و تحلیل و سپس نتایج این تجزیه و تحلیل را مورد تفسیر قرار داد. بنابرین با بهره گرفتن از روش تحلیل پوششی داده ها که مبتنی بر یک سری برنامه ریزی خطی است به تجزیه و تحلیل داده ها می پردازیم. در ادامه مدل اولیه تحلیل پوششی داده ها آورده شده است.در حالت اولیه روش تحلیل پوششی داده ها به ارائه مدل زیر به منظور اندازه گیری کارایی نسبی می پردازد (مهرگان ، ۱۳۸۳).
MAX
ST
۰ j = 1,2,…,m Uro ,Vio <
به عبارت دیگر در روش تحلیل پوششی داده ها نسبت موزون خروجی ها و ورودی ها را ماکزیمم می‌کنیم به این شرط که همین ضرایب در سایر بنگاه ها کارایی آن ها را از واحد بیشتر نکند.
از آنجا که مدل فوق یک مدل غیر خطی است، به منظور سهولت در حل مدل فوق با فرض Vio Xio =1 آن را به یک مدل خطی تبدیل می‌کنیم که در نهایت با اعمال یکسری عملیات ریاضی و با توجه به دوآل مدل فوق داریم: Min
که در آن یک بردار۱×N شامل اعداد ثابت می‌باشد، که وزنهای مجموعه مرجع برای را نشان می‌دهد. مقادیر اسکالر به دست آمده کارائی بنگاه ها خواهد بود که شرط ۱> را تامین می‌کند. مدل فوق را در روش DEA مدل CCR می‌نامند.
۳-۹-۱مدل های پایه ای تحلیل پوشی داده ها
مدل CCR
این تکنیک از سال ۱۹۷۸ با پایان نامه دکتری “ادوارد رودز” در دانشگاه کارنگی میلون با راهنمایی پروفسور کوپر آغاز گردید. رودز پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ملی آمریکا را که در برنامه فالوتزو شرکت می‌کردند، مورد مطالعه قرار داد. آن ها توانستند بدون داشتن اطلاعات در مورد هزینه ها برای محاسبه کارایی فنی مدارسی که دارای ورودی ها و خروجی های چند گانه بودند، فرمولی ارائه کنند.
اولین مدل تحلیل پوششی داده ها بر اساس حروف اول واضعان آن ها CCR نام گرفت. در این مدل، هدف اندازه گیری و مقایسه کارایی نسبی واحدهای سازمانی مانند مدارس، بیمارستان ها، شعب بانک و شهرداری ها با چندین ورودی و چندین خروجی شبیه به هم است. در ادامه به انواع مدل های CCR می پردازیم(مهرگان، ۱۳۹۱، ۵۷).
یکی از ویژگی های مدل تحلیل پوششی داده ها، ساختار بازده به مقیاس آن است. بازده به مقیاس می‌تواند ثابت یا متغیر باشد، بدان معنا که افزایش ورودی به افزایش خروجی به همان نسبت منجر می شود. در بازده متغیر، افزایش خروجی بیشتر یا کمتر از نسبت افزایش ورودی است.
مدل های CCR از جمله مدل های بازده ثابت به مقیاس هستند. مدل های بازده ثابت نسبت به مقیاس زمانی مناسب است که همه واحدها در مقیاس بهینه عمل کنند. در ارزیابی کارایی واحدها هرگاه فضا و شرایط رقابت ناقص، محدودیت هایی را در سرمایه گذاری تحمیل کند، موجب عدم فعالیت واحد در مقیاس بهینه می شود.
مدل BCC
در سال ۱۹۸۴، بنکر، چارنز و کوپر با تغییر در مدل CCR مدل جدیدی را عرضه کردند که بر اساس حروف اول نام خانوادگی آنان به مدل BCC شهرت یافت. مدل BCC مدلی از انواع مدل های تحلیل پوششی داده هاست که به ارزیابی کارایی نسبی واحدها یی با بازده به مقیاس متغیر هستند، زیرا مدل بازده به مقیاس ثابت واحدهای کارای کمتری را در بر می‌گیرد و مقدار کارایی نیز کمتر می شود (بنکر، چارنز و کوپر، ۱۹۸۴).
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱ مقدمه
یکی از مهم ترین نیازها در تامین اهداف چشم انداز سازمان ها، افزایش کارآیى سازمانی در کلیه سطوح است. با توجه به نهاده ها و ستاده هاى متعدد واحدهای مختلف بانک ها، در بررسی کارآیى و ارزیابی عملکرد آن تلاش شد تا با توجه برترین ورودی و خروجی این نهاد مورد توجه قرار بگیرد. بعد از مرحله انتخاب ورودی و خروجی های مورد بررسی یکی از مهمترین اصول در ارزیابی عملکرد واحد های اقتصادی انتخاب درست مدل ارزیابی می‌باشد. لذا بنا به اهمیت موضوع، در بخش اول این فصل، ابتدا مدل استفاده شده در این تحقیق را بیان داشته وسپس نهاده ها و ستاده های دخیل در کارایی شعب را معرفی شد.
در بخش دوم، نتایج حاصل از تخمین کارایی شعب بانک کشاورزی استان با بهره گرفتن از الگوی DEA که از جمله روش های تکنیک تصمیم گیری چند معیاره می‌باشد و از طریق از نرم افزار DEAP2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است ارائه گردید.
