شادی فرشادفر (۱۳۷۸) بررسی ارتباط بین سود تعهدی وجریان نقدی عملیاتی با بازده سهام ، هدف از تحقیق بررسی رابطه بین سود تعهدی عملیاتی و جریان نقدی عملیاتی با بازده سهام از یک سو و نیز رابطه بین عملیات تعهدی و جریان وجه نقد حاصل از فعالیت‌های عملیاتی با یکدیگر، در محیط سرمایه گذاری ایران می‌باشد. قلمرو زمانی تحقیق یک دوره پنج ساله از سال ۱۳۷۲ لغایت ۱۳۷۶ و قلمرو مکانی آن شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.
در این تحقیق از روش آماری رگرسیون خطی در هر سال و میانگین ۵ سال استفاده گریدده است و نتایج زیر به دست آمده است:
-
- بین جریان نقدی عملیاتی و بازده سهام رابطه خطی معنی داری وجود ندارد.
-
- بین سود تعهدی عملیاتی و بازده سهام رابطه خطی معنی داری وجود ندارد.
-
- بین سود تعهدی عملیاتی و جریان نقدی عملیاتی رابطه خطی معنی داری وجود ندارد. این نتیجه با توجه به گروه بندی شرکت‌ها بر اساس صنعت در صنایع نساجی، لوازم خانگی و فولاد نیز مصداق دارد اما در صنایع ساخت مواد شیمیایی، کانی غیر فلزی و ساخت ماشین آلات و تجهیزات رابطه خطی بین سود تعهدی عملیاتی و جریان نقدی عملیاتی مشاهده می شود.
-
- نسبت جریان نقدی عملیاتی تعهدی در متوسط کل شرکت‌های منتخب کوچکتر از یک می‌باشد که با توجه به شرایط اقتصاد تورمی این نتیجه می‌تواند نشانه ای از عدم رابطه یا رابطه ضعیف بین دو متغییر باشد.
- محقق یکی از دلایل احتمالی نتایج ۱ و ۲ را عدم کارایی بازار سهام ایران و نامربوط بودن اطلاعات تاریخی سود عملیاتی تعهدی می‌داند که این امکان را در اختیار سفته بازان قرار داده تا در غیاب اطلاعات مربوط و با رواج شایعات و کنترل عرضه و تقاضای سهام، نوسانات شدید قیمت را که عامل مهمی در تعیین بازده سهام می‌باشد را در اختیار گیرند.
دکتر علی ثقفی- سید عباس ها شمی (زمستان ۱۳۸۳) بررسی تحلیلی رابطه بین جریان نقدی عملیاتی و اقلام تعهدی ارائه مدل برای پیش‌بینی جریان های نقدی عملیاتی ، هدف این پژوهش یافتن مدلی است که بتوان به کمک آن جریان‌های نقدی عملیاتی بنگاه های اقتصادی را پیش‌بینی نمود. با توجه به نظریه های اقتصادی مالی و حسابداری و پژوهش های انجام شده سه مدل برای پیش‌بینی جریان‌های نقدی عملیاتی با متغیرهای ۱)سود حسابداری ۲)جزء نقدی و مجموعه اقلام تعهدی ۳)جزء نقدی واجزای تعهدی سود حسابداری طراحی گردید. با بهره گرفتن از داده های ۷۱ شرکت عضو نمونه آماری که به شش گروه تقسیم شده اند فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان می‌دهد که بین جریان‌های نقدی عملیاتی و سود حسابداری و اجزای آن رابطه معنی داری وجود دارد. بر اساس نتایج حا صل از تجزیه تحلیل داده ها در سطح کلیه شرکت‌ها همه ضرایب متغیرهای مورد استفاده درسه مدل مذکور معنی دار می‌باشند. در سطح گروهای مختلف فقط برخی از ضرایب متغیرهای مورد استفاده در مدل سوم معنی دار نبودند. در مجموع یافته های این تحقیق با نظریه توانایی سود حسابداری و اجزای آن در پیش‌بینی جریان‌های نقدی عملیاتی و همچنین نظریه برتری توانایی سود در پیش‌بینی جریان های نقدی نسبت به جریان های نقدی هما هنگی دارد.
علی همایون(۱۳۸۴) بررسی ارتبط بین کیفیت اقلام تعهدی و سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، هدف از این تحقیق بررسی کیفیت بین اقلام تعهدی (اقلام تعهدی سرمایه در گردش)و کیفیت سود(استمرار وتکرار پذیری به عنوان معیار کیفیت سود)و همچنین ارتباط بین کیفیت اقلام تعهدی و ویژگی‌های شرکت می‌باشد. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق سه فرضیه اصلی و پنج فرضیه فرعی تدوین شده است . فرضیه های اصلی عبارتند از: ۱)کیفیت اقلام تعهدی با استمرار سودارتباط دارد. ۲)کیفیت اقلام تعهدی با اقلام تعهدی ارتباط دارد. ۳)کیفیت اقلام تعهدی با ویژگی‌های شرکت ارتباط دارد. فرضیه های فرعی عبارتند از: ۱) کیفیت اقلام تعهدی با فروش ارتباط دارد. ۲)کیفیت اقلام تعهدی با اندازه شرکت ارتباط دارد. ۳)کیفیت اقلام تعهدی با جریان های نقدی عملیاتی ارتباط دارد. ۴)کیفیت اقلام تعهدی با چرخه عملیاتی ارتباط دارد. ۵)کیفیت اقلام تعهدی با سود ارتباط دارد. فرضیه های مذکور با استفاده ازضریب همبستگی پیرسن، آزمون ضریب همبستگی با آماره tوتحلیل رگرسیونی در بین شرکت‌های پذیرفته در بورس که از سال ۱۳۷۴ ملزم به ارائه و تهیه صورت گردش وجوه نقد گردیده اند، در دوره زمانی بین سا لهای ۱۳۷۶لغایت۱۳۸۱می باشد مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند و نتایج ذیل حاصل گردیده:
۱) بین استمرارسود وکیفیت اقلام تعهدی رابطه معنی دار مثبت وجود دارد.
۲) بین اقلام تعهدی و کیفیت اقلام تعهدی رابطه معنی دار منفی وجود دارد.
۳) بین فروش و کیفیت اقلام تعهدی رابطه معنی دار مثبت وجود دارد.
۴) بین اندازه شرکت وکیفیت اقلام تعهدی رابطه معنی دارمثبت وجود دارد.
۵) بین جریان نقدی عملیاتی وکیفیت اقلام تعهدی رابطه معنی دار مثبت وجود دارد.
۶) بین چرخه عملیاتی و کیفیت اقلام تعهدی رابطه معنی دار وجود ندارد.
۷) بین سود وکیفیت اقلام تعهدی رابطه معنی دارمثبت وجود دارد.
امین رضا خوشدل نظامی(دی ماه ۱۳۸۵) بررسی رابطه بین جریان نقدی آزادو سود عملیاتی با بازده سهام ورشد ارزش بازار خالص دارایی‌های عملیاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران- در این تحقیق به بررسی رابطه بین سود عملیاتی و جریان های نقدی آزاد با بازده سهام، بازده حقوق صاحبان سهام عادی، بازده داراییها ورشد ارزش بازار خالص دارایی‌های عملیاتی پرداخته است. داده های تحقیق مربوط به یک دوره زمانی هفت ساله از ابتدای سال ۱۳۷۷تا پایان سال۱۳۸۳بوده که با بهره گرفتن از رگرسیون چندگانه تجزیه وتحلیل داده ها انجام شده است.
نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق نشان می‌دهد که سود خالص با بازده سهام، بازده حقوق صاحبان سهام عادی وبازده مجموع داراییها رابطه مثبت و معنی دار دارد و همچنین سود عملیاتی با بازده حقوق صاحبان سهام عادی، بازده مجموع داراییها ورشد ارزش بازار خالص دارایی‌های عملیاتی رابطه مثبت و معنی دار دارد. اما جریان های نقدی آزاد با بازده سهام، بازده حقوق صاحبان سهام عادی وبازده مجموع داراییها رابطه معنی داری نداشته و تنها با رشد ارزش بازار خالص دارایی‌های عملیاتی رابطه معکوس ومعنی داری دارد. لذا سود عملیاتی وسود خالص به عنوان معیارهای سود تعهدی بر ارزش حقوق صاحبان سهام وارزش شرکت مؤثرند. در مقابل جریان های نقدی آزاد برای ارزیابی حقوق صاحبان سهام نا مربوط هستند وارتباطی با ارزش شرکت ندارند.
