۱-۵-اهداف تحقیق

همانند هر تحقیق کاربردی دیگر هدف از انجام این تحقیقی توسعه دانش کاربردی و به کارگیری نظریه های مالی رفتاری در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. از آنجا که شناسایی بیشتر ابعاد روانی و رفتاری بازار سرمایه تا حد زیادی باعث بهبود کیفیت تصمیمات سرمایه گذاری و کاهش ریسک سرمایه گذاری می‌گردد،لذا با انجام این قبیل تحقیقات می توان به شناسایی وجودیا عدم وجود رفتار توده وار در بازار، اندازه گیری مقدار آن برای سرمایه گذاران انفرادی وسرمایه گذاران نهادی به طور مجزا ،رابطه آن با بازار، نوع آن از لحاظ عمدی وغیرعمدی بودن و همچنین نوع آن از لحاظ خرید یا فروش بودن، پایداری آن از لحاظ کوتاه مدت و بلند مدت بودن و اثر آن بر حرکت قیمتی سهام و…پی برد.و با شناخت همه این عوامل می توان به بهبود تصمیمات سرمایه گذاران، کاهش نوسانات قیمت‌ها،افزایش سطح کارائی بازار کمک کرد.بر این اساس ما در این تحقیق وجود رفتار توده وار را هم در سرمایه گذاران انفرادی وهم نهادی، نوع آن از لحاظ خرید یا فروش بودن،ارتباط رفتار آن با تواتر داده هاو اثر آن بر حرکت قیمتی سهام، مورد بررسی قرار داده ایم.

علاوه بر این اهداف فرعی دیگری نیز در این تحقیقی مدنظرمی باشد:

1. 1. شناخت هرچه بیشتر ابعاد مالی رفتاری در بازار می‌تواند به سرمایه گذاران در اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری واقع بینانه تر کمک کند.

1. 1. به سیاست گذاران و مسئولین اجرائی بازار سرمایه،در جهت برنامه ریزی و سیاست گذاری های مناسب و مبتنی بر واقعیات کمک می‌کند.

   

1. مورد استفاده دانشجویان و محققان ،جهت انجام تحقیقات بیشتر در رابطه با موضوع رفتار توده وار قرار گیرد و پیشنهاداتی هم به آن ها ارائه دهد.

۱-۶-قلمرو تحقیق

۱-۶-۱- قلمرو موضوعی

قلمرو موضوعی تحقیقی شناسایی و اندازه گیری رفتار توده وار در مؤسسات نهادی و سرمایه گذاران انفرادی و تشخیص نوع رفتار توده وار از لحاظ خرید یا فروش بودن و اثر آن بر حرکت قیمتی سهام در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.در این تحقیق با بهره گرفتن از مدل اصلاح شده LSV (انحراف معیار مقطعی Pi,t) به شناسایی و تجزیه و تحلیل رفتار توده وار پرداخته شده است.

۱-۶-۲-قلمرو زمانی

قلمرو زمانی این تحقیق را یک دوره زمانی ۶۰ ماهه (فروردین ۱۳۸۷ لغایت اسفند ۱۳۹۱) تشکیل می‌دهد و ما از میان شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ،شرکتهایی که بیش نصف روزهای سال مورد معامله قرار گرفته و همچنین بیش از سه ماه به طور متوالی نماد آن ها متوقف نشده باشد، انتخاب شده اند.

۱-۶-۳- قلمرو مکانی

از لحاظ مکانی، قلمرو این تحقیق را ۵۰ تا شرکت از میان شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که حائز شرایط ذکر شده در بالا بوده اند ، تشکیل می‌دهد.

۱-۷- فرضیات تحقیق

در این تحقیق چهار فرضیه بر اساس ادبیات موضوع و مبانی نظری استخراج شده اند و مورد آزمون قرار خواهند گرفت. این فرضیات عبارتنداز:

فرضیه اول: در بورس اوراق بهادار تهران سرمایه گذاران نهادی، در خرید و فروش سهام رفتار توده وار دارند.

فرضیه دوم: در بورس اوراق بهادار تهران سرمایه گذاران انفرادی، در خرید و فروش سهام رفتار توده وار دارند.

فرضیه سوم: در بورس اوراق بهادار تهران رفتار توده وار با تواتر داده ها (روزانه،ماهانه و فصلی)رابطه مستقیم دارد.

فرضیه چهارم: اثر قیمتی رفتار توده وار سرمایه گذاران نهادی متفاوت از سرمایه گذاران انفرادی است.

۱-۸- نوع تحقیق

تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی است که هدف از انجام آن آزمون فرضیه های مطرح شده، تعیین روابط بین متغیرها و افزودن به مجموعه دانش و آگاهی پیرامون مسائل روانی و رفتاری بازار سرمایه در ایران می‌باشد.

۱-۹- جامعه آماری و روش تعیین نمونه

جامعه آماری این تحقیقی را کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، که تهداد آن ها حدودا ۴۵۰ شرکت می‌باشد، تشکیل می‌دهد. نمونه مورد نیاز در این تحقیق نیز از طریق فیلتر کردن اعضای جامعه آماری بر اساس معیارهای زیر به دست خواهد آمد:

1. 1. شرکتهایی که در بیش از نصف روزهای سال مورد معامله قرار گرفته باشند.

1. 1. کلیه اطلاعات مورد نیاز از قبیل حجم خرید و فروش ، تعداد سرمایه گذارانی که سهام شرکت مورد نظررا می خرند یا می فروشند و حرکت قیمتی سهام در فرایند انجام تحقیقی در اختیار باشد

1. معامله بر روی سهام مورد نظر دچار وقفه های طولانی (بیش از سه ماه)نشده باشد.

بعد از گذراندن شرکت‌های موجود در جامعه آماری از فیلترهای فوق، نمونه ای مرکب از ۵۰ شرکت انتخاب گردید.

۱-۱۰- روش گرد آوری داده ها

داده های مورد نیاز این تحقیق از قبیل حجم خرید و فروش و تعداد خریداران و فروشندگان را از مدیریت فناوری اطلاعات سازمان بورس اوراق بهادار تهران وهمچنین حرکت قیمتی سهام را ازآرشیو معاملات سایت‌های www.irbourse.com و www.tsetmc.com گردآوری کرده ایم.

۱-۱۱- روش تجزیه و تحلیل داده ها

داده های جمع‌ آوری شده ابتدا با بهره گرفتن از نرم افزار Excel دسته بندی و تلخیص و محاسبات اولیه روی آن ها انجام شده و سپس خروجی های آن با بهره گرفتن از نرم افزار آماری Eviews مورد آزمون قرار گرفته اند.

۱-۱۲- محدودیتهای تحقیق

انجام این تحقیق همانند تحقیقات علمی دیگر با محدودیت‌ها و موانع متعددی در عمل مواجه است که از عمده ترین آن ها می توان به موراد زیر اشاره کرد:

1. 1. وجود روزهای معاملات کمتر از نصف روزهای سال و همچنین وقفه های طولانی در معاملات بسیاری از سهام ها باعث گردید تا تعداد قابل توجهی از شرکت‌های جامعه آماری از لیست شرکت‌های نمونه حذف شوند.

1. 1. وجود بی نظمی در روزهای معاملات سهام هم باعث شده تا در آزمون فرضیه‌ها در نرم افزار Eviews با مشکلاتی مواجه شویم.

1. وجود مقررات و دستورالعملهایی مثل نوسان مجاز قیمتی و… باعث شده تا حدی دقت نتایج حاصل از مدل کاهش یابد.

۱-۱۳- شرح واژه ها و اصطلاحات

• • مالی رفتاری: جدیدترین پارادایم حاکم بر حوزه مالی و سرمایه گذاری است، که با به کارگیری اصول روانشناسی و جامعه شناسی و اقتصاد به بررسی تاثیر واکنش‌های روانی افراد بر تصمیمات سرمایه گذاری آن ها می پردازد.

• • رفتار توده وار: به شرح تمایل سرمایه گذاران به متراکم شدن در یک سمت بازار می‌گویند.

• • رفتار توده وار عمدی: وضعیتی است که افراد به دلایل منطقی یا غیرمنطقی اطلاعات و تحلیل‌های شخصی خود را نادیده گرفته و از تصمیمات دیگران تبعیت می‌کنند.

• • رفتار توده وار غیر عمدی:وضعیتی است که در آن سرمایه گذاران و فعالان بازار به دلیل استفاده از اطلاعات مشترک و انجام تحلیل‌های استاندارد و یکنواخت ،تصمیمات مشابهی را اتخاذ می کنندکه می‌تواند باعث شکل گیری رفتار توده وار در بازار سرمایه گردد.