دانش آموزان در طول کلاس نباید از جای خود حرکت کرده و مزاحم کار گروههای دیگر شوند اگر هم حرکتی لازم شد باید به آرامی به گونه ای صورت گیرد که مزاحمتی برای دیگر دانش آموزان ایجاد نکند. در این طریق نشستن اعضای گروه دارای شماره میباشند شماره های ۱و ۲و ۳و ۴ همه دانش آموزانی که دارای شماره مشابهی میباشند یعنی فرضاً همه آنهایی که شماره ۱ گروه ها میباشند در یک مکان مشابه ای از گروه می نشینند. برای مثال همه افرادی که دارای این شماره میباشند در صندلی جنوبی جایگاه گروه قرار می گیرند. این امر برای دانش آموزان ساده تر و برای معلم جهت فهمیدن این که هر عضو گروه شماره چند است مفید میباشد(به نقل ازقلتاش، ۱۳۸۳).
ایجاد جو مشارکت در کلاس درس
علاوه بر ترتیب بندی دانش آموزان از جهت نشستن در گروه ها و سازماندهی کلاس مجموعه ای از اصول را به عنوان راهبردهای رفتاری می توان نوشته و در کلاس نصب کرد و در آن ها بر اصولی تأکید نمود که به ایجاد جو مشارکتی یاری می رساند جاکوبز و همکاران(۲۰۰۲) نمونه هایی از این اصول را به شرح زیر ذکر می کند:
– من فقط گوش می دهم هم زمانی که دیگران صحبت می نمایند.
– من دیگران را تشویق به همکاری می نمایم.
– من یاور دیگران بدون انجام دادن کار برای آن ها هستم.
– من زمانی که نیاز به کمک داشته باشم خواستار یاری می شوم.
– من از ایده ها انتقاد می کنم نه از آدمها.
– من به خاطر دارم که با هم هستیم.
– من برای هر فردی ارزش و احترام قائل هستم به عنوان یک فرد به عنوان عضوی از کلاس فارغ از نژاد و مذهب ملیت یا صلاحیت علمی.
– من به موقع کلاس می آیم.
سازماندهی روش تدریس جیگ ساو جهت اجرا در کلاس درس
در زمینه سازماندهی، روش تدریس جیگ ساو گامهای گوناگونی مطرح شده است که در این قسمت به برخی از آن ها اشاره می شود: به اعتقاد جانسون و همکاران یادگیری مشارکتی ساختار مبتنی بر همکاری گروهی را جایگزین ساختار رقابتی میکند و معلم در این فرایند باید کار گروهی را به گونه ای سازماندهی کند که شاگردان به راحتی بتوانند به کسب دانش و تجربه نائل شوند و برای رسیدن به این منظور باید یادگیری مشارکتی حداقل ۶۰ تا ۸۰ درصد وقت از کلاس را به خود اختصاص دهد به اعتقاد آن ها رد بعضی از کلاس های درس معلمان عملاً این کار را انجام میدهند و این بیانگر این مطلب است که اختصاص دادن زمان فوق به کار مشارکتی در کلاس درس امکان پذیر است(جانسون و همکاران ۲۰۰۰).
در زمینه سازماندهی این روش دیوید جانسون و راجر جانسون مراحل زیر را توصیه می نمایند:
۱- تعیین هدف آموزشی؛
۲- تعیین تعداد افراد هر گروه؛
۳- مرتب کردن اتاق؛
۴- تدارک دیدن مواد و وسایل آموزشی؛
۵- تشریح وظایف دانش آموزان؛
۶- فراهم کردن زمینه ایجاد وابستگی درونی، احساس مسؤلیت فردی و همکاری درونی؛
۷- تعیین معیارهای موفقیت برای شاگردان و تبین آن ها؛
۸- تعیین و تبین انتظارات و رفتارهای مطلوب؛
۹- نظارت بر رفتار شاگردان؛
۱۰- راهنمایی کردن شاگردان؛
۱۱- آموزش مهارت های همکاری به شاگردان؛
۱۲- اختتام درس؛
۱۳- ارزشیابی بر کمیت و کیفیت یادگیری شاگردان؛
۱۴- بر آورد نحوه ی بهبود بخشیدن به عملکرد گروهی.
بین و ویتاکر(۲۰۰۰) به نقل از کرامتی (۱۳۸۲) نیز مراحل زیر را در سازماندهی این روش ضرورتی می دانند.
۱- شناساندن اهداف گروه به اعضاء
۲- تعیین مراحل انجام کار برای تحقق اهداف گروهی
۳- تعیین وظایف اعضای گروه
۴- مشخص کردن نحوه همکاری، نحوه حل اختلاف، نحوه اتخاذ تصمیم و غیره
۵- رسیدن به توافق در زمینه ارزشیابی و کنترل عملکرد گروه
۶- بررسی پنج گام فوق و رفع کاستی ها
۷- تبدیل گروه به تیم
کاگان[۱۷](۱۹۹۸) نیز روش های متعددی را برای آموزش همکاری به شاگردان مطرح می کند. یکی از این روشها دادن شماره به هر یک از دانش آموزان میباشد در این شیوه دانش آموزان در گروههای سه نفره کار می نمایند و برای هر یک از اعضا شماره ای از ۱ تا ۳ انتخاب می شود تکالیف ساده ای داده می شود، همه اعضا برای تسلط بر تکالیف مسؤل هستند، مربی پس از مکثی مناسب شماره ای را صدا می زند. مثلاً شماره ۲ دانش آموز با شماره ۲ در گروه دستشان را بالا میبرند آنان مسئول سخن گفتن از جانب گروههایشان هستند.
استریتر(۱۹۹۹) به نقل از قهرمانی(۱۳۸۷) نیز سازماندهی کلاس و یادگیری مشارکتی به عناصر و موراد زیر اشاره می کند:
۱- تعیین زمان برای آماده شدن
۲- تعریف روشن اهداف ویژه یادگیری دانش آموزان
۳- همبستگی درونی مثبت(مسئولیتهای دو جانبه برای فرد یا همه با هم شنا کرد و یا همه با هم غرق شدن).
۴- پاسخگویی فردی
۵- گروه باید در جهت اهداف مشترک کار نماید.
۶- نگرش ها، رفتارها و تعاملات اجتماعی مثبت(مهارتهای گروههای کوچک، درون فردی شامل مهارتهای اجتماعی، تعاملات، اعتماد، پذیرش، مهارت های حل تضاد)
۷- تعاملات رو در رو
۸- نظارت برای دریافت عکس العمل و باز خورد
۹- مبادله ایده ها و اطلاعات سؤال کردن و … که به گونه ای مربوط به نظارت نیز می شود.
۱۰- فرصت های برابر برای کسب موفقیتهای علمی
۱۱- بازشناسی و پاداشهای گروهی برای موفقیت های علمی
۱۲- انعکاس آگاهی گروهی گزارش دادن، جریان دادن، ارزشهای خود و گروه، تأکید بر رفتار های گروه
۱۳- زمان کافی برای یادگیری
نقش معلم در روش تدریس جیگ ساو
معلمان باید تسهیل کننده جریان یادگیری باشند و قبل از به کارگیری روش تدریس جیگ باید حداقل هفت تصمیم آغاز نموده یا درباره آن بیندیشند(تیلور، ۱۹۹۸).
۱- محتوا، اهداف، معیارهای یادگیری درس چه میباشند؟
۲- افراد و گروه ها باید مسئول و پاسخگوی چه چیزهایی باشند؟
۳- آیا دانش آموزان در یک زمان به تنهایی در انجام کار شرکت نمایند یا شریک انجام کار با دیگران شوند؟
۴- آیا فعالیتها با اتفاق نظر سایرین طراحی می شود؟
۵- ساختار فعالیتها چگونه و مشتمل بر چه چیزهایی باشد؟
۶- ظرفیت گروه ها چه اندازه باشد و دانش آموزان چگونه گروه بندی گردند؟
۷- دانش آموزان چه نقش هایی را بازی خواهند نمود؟
قبل از طراحی فعالیتهای روش جیگ ساو معلمان باید خود الگوی واضح و روشنی از انجام این رویکرد بوده و مهارتهای اجتماعی، مهارتهای شهروندی، پردازش گروهی و .. را به دانش آموزان آموزش دهند بدون مهارتهای اجتماعی روش جیگ ساو احتمالاً به شکست منجر خواهد شد. این مهارتها را می توان از طریق آموزش مستقیم الگو پردازی و شبیه سازی و تمرینات آموزش داد این مهارتها باید به طور مداوم تمرین شوند و تقویت گردند و بخشی از زندگی روزانه در کلاس درس گردند(تیلور، ۱۹۹۸).
الیس و والن نیز عنوان می نمایند که: برای این که گروه ها همیار موفق شوند معلم سه چیز را باید رعایت کند: