-
-
- گشت‌زن[۶۰]: دسترسی گشت به عنوان قابلیتی در نرم‌افزار مدیاویکی برای فهمیدن اینکه ویرایشی صحیح بوده و نیز جهت مبارزه با خرابکاری و فیلتر کردن اسپم‌ها، به کار می‌رود. مهم‌ترین کاربرد آن جلوگیری از دوباره‌کاری و بازبینی مقالات و صفحه ها است. افراد دارای دسترسی گشت توانایی بازبینی کردن صفحاتی که خودشان ایجاد کرده‌اند را ندارند و تنها می‌توانند صفحات جدید را که گشت نخورده‌است ببینند (این صفحات در صفحات جدید به رنگ زرد درمی‌آیند) و آن ها را برچسب گشت بزنند.
-
-
- گشت خودکار[۶۱]: کاربرانی که گشت‌زن خودکار باشند به صورت خودکار مقاله‌هایشان گشت می‌خورد و نیاز نیست که یک گشت‌زن مقاله های آن ها را بررسی کند. این کارکرد برای کاهش حجم کار گشت‌زنان است؛ به این صورت که صفحات ساخته شده توسط کاربر مورد اعتمادی که دسترسی گشت خودکار دارد، بدون نیاز به گشت‌زنی توسط گشت‌زنان، توسط نرم‌افزار به عنوان ویرایشی گشت خورده و مورد تأیید علامت می‌خورند.
-
- واگردان[۶۲]: واگردانی جزئی از نرم‌افزار مدیاویکی است که برای واگرداندن ویرایش‌های مشکل‌ساز استفاده می‌شود. در واقع دسترسی واگردانی یک روند برای خنثی‌سازی ویرایش‌هایی است که مشخصاً غیر سودمند هستند؛ مانند خراب‌کاری‌ها و ویرایش‌های بی‌معنی.
-
- بازرس کاربر[۶۳]: کاربران بازرس می‌توانند حساب کاربری فردی کاربران را ببینند و با بهره گرفتن از ابزاری متوجه شوند هر حساب کاربری توسط چه کاربر یا کاربرانی استفاده می‌شود. این افراد باید بالای ۱۸ سال سن داشته باشند و خودشان را بتوانند به بنیاد ویکی‌مدیا معرفی کنند.
-
- معافیت از قطع دسترسی آی پی[۶۴]: کاربران خوش‌سابقه‌ای که چنانچه تحت تاثیر قطع دسترسی شخص دیگری (که به منظور جلوگیری از اخلال و خرابکاری اعمال شده است) قرار گرفته باشند، با این دسترسی می‌توانند بدون اینکه تحت تاثیر قطع دسترسی آی‌پی ها قرار بگیرند به مشارکت بپردازند. افزون بر آن در شرایط بسیار استثنایی، با این دسترسی به کاربر اجازه داده می‌شود که به صورت ناشناس و با بهره گرفتن از تور یا پروکسی‌های ناشناس دیگر مشارکت کند.
-
- پنهانگر[۶۵]: این دسترسی به کاربران اجازه زدودن اطلاعات شخصی غیرعمومی، زدودن محتوای بالقوه اتهام‌آمیز، زدودن موارد نقض حق تکثیر بر پایه توصیه شورای بنیاد ویکی‌مدیا و پنهان‌سازی خرابکاری‌های شدید را می‌دهد.
- ربات[۶۶]: دسترسی خاصی هستند که توسط دیوان‌سالاران اعطا می‌شود. در واقع ابزارهای خودکار یا نیمه‌خودکاری هستند که کارهایی تکراری انجام می‌دهند تا از مقالات موجود در ویکی‌پدیا نگهداری کنند.
۲-۴-۱-۳٫ مقاله ویکی‌پدیا
مقاله ویکی‌پدیا به صفحه‌ای گفته می‌شود که اطلاعات دانشنامه‌ای و یا سالنامه‌ای در برداشته باشد. مقاله های ویکی‌پدیا در فضای نام[۶۷]«اصلی» قرار دارند. به عبارتی دیگر به فضای نام اصلی، فضای نام مقالات نیز گفته می‌شود.صفحات دیگر ویکی‌پدیا که برای اهداف خاص طراحی شده‌اند، در تعریف مقاله نمی‌گنجند.
اما تمام صفحات در فضای نام مقاله ها، مقاله نیستند؛ مشهورترین استثناها عبارت‌اند از:
-
- صفحه اصلی
-
- مقاله هایی که شامل پیوند درون‌ویکی نیستند.
-
- صدها صفحه «ابهام زدایی» که برای حل مشکل تشابهات اسمی به کار می‌رود.
- هزاران صفحه «تغییر مسیر[۶۸]» که برای فرستادن صفحه‌ای به صفحه دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۲-۴-۱-۴٫ مقاله برگزیده[۶۹]
مقاله ها قبل از این که برای حضور در صفحه اصلی انتخاب شوند باید معیارهای اجباری و توصیه شده در ویکی‌پدیا را داشته باشند، که نشان می‌دهد مقالات خوبی هستند. انتظار می‌رود مقاله هایی که تمام یا اکثریت معیارهای یادشده را دارند، بتوانند الگویی برای دیگر مقاله ها باشند. هر مقاله‌ای که این معیارها را داشت، می‌تواند به عنوان یک مقاله برگزیده نامزد شود. بدین ترتیب در نهایت با اجماع نظرات کاربران، مقاله برگزیده شده و سپس با الحاق آرم ستاره به عنوان نماد برگزیدگی در گوشه سمت راست بالای صفحه مقاله، عنوان آن در لیست مقالات برگزیده جا داده می‌شود.
۲-۴-۱-۵٫ بازبینی مقاله های برگزیده
نویسندگان ویکی‌پدیا درباره خارج شدن مقاله های برگزیده از برگزیدگی، که با توجه به معیارها برگزیدگی‌شان مورد سؤال و تردید قرار گرفته و در حال بررسی مجدد است، نظر
می‌دهند. پس از آن نظر جمع اعمال می‌شود. نتیجه می‌تواند به یکی از این صورت‌ها باشد:
-
- از برگزیدگی خارج شود.
- به عنوان مقاله برگزیده باقی بماند.
۲-۴-۱-۶٫ تولسرور[۷۰] و ابزارهای آماری آن
تولسرور پایگاهی است که به صورت مشارکتی توسط ویراستاران ویکی‌پدیا نوشته و بهره‌برداری می‌شود. خدمات‌رسانی توسط پایگاه با همکاری بنیاد ویکی‌مدیا انجام می‌شود. تولسرور خدمات بسیاری ارائه می‌دهد که از جمله آن ها می‌توان به دو مورد زیر اشاره کرد:
-
- ارائه حساب اشتراک برای کاربرهایی که قصد دارند ربات یا کدهای خود را بر روی ویکی‌پدیا اجرا نمایند، اشاره کرد.
- ارائه آمارهای مرتبط با ویکی‌پدیا
از جمله ابزارهای آماری تولسرور ویکی عبارت است از:
-
- نمایش فعالیت کاربر: این ابزار فعالیت کاربر را در فضای نام‌های متفاوت به صورت جدول نمایش می‌دهد.
-
- نمایش مقاله های ایجاد شده توسط کاربر: این ابزار مقاله های ایجاد شده توسط کاربر را فهرست می‌کند.
-
- نمایش ویرایش‌های کاربر: ویرایش‌های کاربر را به صورت ماهیانه نمایش می‌دهد.
-
- مشارکت‌های کاربر در کل پروژه های ویکی‌پدیا: این ابزار کل فعالیت‌های کاربر را در همه پروژه های ویکی‌پدیا مشخص می‌کند.
-
- نمایش فعالیت کاربر به صورت نمودار: این ابزار فعالیت‌های کاربر را به صورت نمودار نمایش می‌دهد.
- آمار کل ویکی‌ها: این ابزار برای نمایش آمار کل ویکی‌ها کاربرد دارد.
